شبکه بهداشت و درمان شهرستان بختگان
راه های مقابله با کبد چرب
آشنایی با کبد و وظایف آن :
کبد یکی از اعضاء مهم بدن است که در موارد زیر نقش دارد:
1.سم زدایی از دارو ها
2.دفع محصولات زائد
3.نوسازی گلبول های قرمز خون به صورت صفرا
4.تولید فاکتور های انعقادی خون
5.ذخیره قند به صورت گلیکوژن و تنظیم سوخت و ساز قند و چربی جذب چربی
6.دفاع در مقابل میکروب ها و سموم جذب شده از راه موادغذایی
بیماری کبد چرب :
همراهی بیماری پرفشاری خون، افزایش چربی خون، چاقی و دیابت که همگی از اجزاء سندروم متابولیک می باشند، با بیماری کبد چرب مشاهده شده است. به همین دلیل بعضی از محققین، بیماری کبد چرب را تظاهر کبدی بیماری مقاومت به انسولین یا همان سندروم متابولیک می دانند.
طی آزمایشی روی بیماران مبتلا به کبد چرب مشخص شد که:
90درصد آنان چاق بوده ، 25درصد آنان افزایش میزان چربی خون و 25درصد نیز بیماری دیابت داشتند.
علائم بیماری:
در اکثر موارد، بیماری بدون علامت است و با مشاهده بالا بودن آنزیم های کبدی در آزمایش خون که به منظور بررسی های دوره ای سلامت انجام می شود و یا در سونوگرافی شکم که به علل دیگر انجام می شود، به صورت اتفاقی کشف می گردد. اگر چه بعضی بیماران به ندرت از درد مبهم قسمت بالا و راست شکم و یا احساس خستگی زودرس شکایت دارند.
چاقی از مهمترین بیماری های همراه با کبد چرب است. البته افزایش میزان چربی شکمی که با شاخص اندازه دور کمر به دور باسن اندازه گیری می شود، نسبت به چاقی کل بدن شاخص مهمتری برای بروز بیماری کبد چرب است
راه های تشخیص بیماری:
1.آزمایشات ساده کبدی با نمونه خون
.2روشهای تصویر برداری ساده مانند سونوگرافی کبد
.3روش های بافت شناسی: « نمونه برداری از کبد دقیق ترین روش ارزیابی میزان و وسعت آسیب کبدی در افراد است.»
درمان کبد چرب:
بر اساس اطلاعات موجود اساس درمان برپایه کاهش وزن، حذف داروها و سموم احتمالی و نیز کنترل دیابت و چربی خون بیماران می باشد.
کاهش وزن اصولی و رسیدن به وزن ایده آل موثرترین درمان بیماری کبد چرب می باشد.
جهت رسیدن به وزن ایده آل ، محدود کردن کالری دریافتی ، موثرترین روش می باشد. استفاده از رژیم کم کالری با توجه به میزان کاهش وزن و استفاده درست از ویتامین ها و پروتئین ها در رژیم های غذایی تارسیدن به وزن ایده آل باید ادامه یابد. بیماران باید توجه کنند که : پس از رسیدن به وزن ایده آل باید با ورزش و رژیم غذایی مناسب، آن را حفظ کنند، چرا که در صورت عدم توجه و افزایش میزان دریافت کالری (پرخوری) مجدداً در معرض عوارض بیماری کبد چرب قرار خواهند گرفت.
توصیه های تغذیه ای:
مصرف آنتی اکسیدان های طبیعی مانند انواع میوه جات و یا ویتامین های E و c توصیه می شود.
مصرف سبزیجات در میان وعده ها و وعده های غذایی
افزایش مصرف میوه جات
مصرف ماهی حداقل دو بار در هفته
گوشت کم چرب یا جایگزین های گوشتی مانند تخم مرغ، مرغ و حبوبات
کاهش مصرف گوشت قرمز
نان سبوس دار و غلات دانه دار، برنج و پاستا را انتخاب کنید
لبنیات کم چرب (مانند شیر، ماست، پنیر) را انتخاب کنید
توصیه های کلی:
از استعمال دخانیات و الکل خودداری کنید
در ورزش منظم شرکت کنید
از یک رژیم غذایی متعادل سالم استفاده کنید
کنترل قند خون خوبی داشته باشید (اگر دیابت دارید)
«محمد مهدی تقوی طلب»، کارشناس مسئول واحد بهبود تغذیه
کبد یکی از اعضاء مهم بدن است که در موارد زیر نقش دارد:
1.سم زدایی از دارو ها
2.دفع محصولات زائد
3.نوسازی گلبول های قرمز خون به صورت صفرا
4.تولید فاکتور های انعقادی خون
5.ذخیره قند به صورت گلیکوژن و تنظیم سوخت و ساز قند و چربی جذب چربی
6.دفاع در مقابل میکروب ها و سموم جذب شده از راه موادغذایی
بیماری کبد چرب :
وجود چربی در کبد هر انسانی طبیعی است اما اگر این میزان بیشتر از 5درصد وزن آن باشد، کبد چرب خوانده میشود. این وضعیت ممکن است منجر به التهاب و آسیب کبدی شود. بیماری کبد چرب نوعی التهاب در بدن است و چربی در کبد انباشته می شود که اخیرا به علت افزایش میزان چاقی در جامعه، شیوع این بیماری افزایش یافته است. در صورت عدم تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، می تواند منجر به بیماری پیشرفته و غیر قابل برگشت کبدی به نام “سیروز” شود.

طی آزمایشی روی بیماران مبتلا به کبد چرب مشخص شد که:
90درصد آنان چاق بوده ، 25درصد آنان افزایش میزان چربی خون و 25درصد نیز بیماری دیابت داشتند.
علائم بیماری:
در اکثر موارد، بیماری بدون علامت است و با مشاهده بالا بودن آنزیم های کبدی در آزمایش خون که به منظور بررسی های دوره ای سلامت انجام می شود و یا در سونوگرافی شکم که به علل دیگر انجام می شود، به صورت اتفاقی کشف می گردد. اگر چه بعضی بیماران به ندرت از درد مبهم قسمت بالا و راست شکم و یا احساس خستگی زودرس شکایت دارند.
چاقی از مهمترین بیماری های همراه با کبد چرب است. البته افزایش میزان چربی شکمی که با شاخص اندازه دور کمر به دور باسن اندازه گیری می شود، نسبت به چاقی کل بدن شاخص مهمتری برای بروز بیماری کبد چرب است
راه های تشخیص بیماری:
1.آزمایشات ساده کبدی با نمونه خون
.2روشهای تصویر برداری ساده مانند سونوگرافی کبد
.3روش های بافت شناسی: « نمونه برداری از کبد دقیق ترین روش ارزیابی میزان و وسعت آسیب کبدی در افراد است.»
درمان کبد چرب:
بر اساس اطلاعات موجود اساس درمان برپایه کاهش وزن، حذف داروها و سموم احتمالی و نیز کنترل دیابت و چربی خون بیماران می باشد.
کاهش وزن اصولی و رسیدن به وزن ایده آل موثرترین درمان بیماری کبد چرب می باشد.
جهت رسیدن به وزن ایده آل ، محدود کردن کالری دریافتی ، موثرترین روش می باشد. استفاده از رژیم کم کالری با توجه به میزان کاهش وزن و استفاده درست از ویتامین ها و پروتئین ها در رژیم های غذایی تارسیدن به وزن ایده آل باید ادامه یابد. بیماران باید توجه کنند که : پس از رسیدن به وزن ایده آل باید با ورزش و رژیم غذایی مناسب، آن را حفظ کنند، چرا که در صورت عدم توجه و افزایش میزان دریافت کالری (پرخوری) مجدداً در معرض عوارض بیماری کبد چرب قرار خواهند گرفت.
توصیه های تغذیه ای:
مصرف آنتی اکسیدان های طبیعی مانند انواع میوه جات و یا ویتامین های E و c توصیه می شود.
مصرف سبزیجات در میان وعده ها و وعده های غذایی
افزایش مصرف میوه جات
مصرف ماهی حداقل دو بار در هفته
گوشت کم چرب یا جایگزین های گوشتی مانند تخم مرغ، مرغ و حبوبات
کاهش مصرف گوشت قرمز
نان سبوس دار و غلات دانه دار، برنج و پاستا را انتخاب کنید
لبنیات کم چرب (مانند شیر، ماست، پنیر) را انتخاب کنید
توصیه های کلی:
از استعمال دخانیات و الکل خودداری کنید
در ورزش منظم شرکت کنید
از یک رژیم غذایی متعادل سالم استفاده کنید
کنترل قند خون خوبی داشته باشید (اگر دیابت دارید)
فشار خون و کلسترول بالا را درمان کنید
نظر دهید